မိခင္ ဧရာ၀တီ

အရွည္ ၁၃၅၀ -မိုင္
ျဖတ္သန္းရာ ေဒသ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မႏၲေလးတိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ မေကြးတိုင္း၊ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း
ျမစ္လက္တက္မ်ား တာပိန္ျမစ္၊ ျမစ္ငယ္ျမစ္၊ ေရႊလီျမစ္၊ မူးျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၊
ေရဆင္းဧရိယာ ၁၅၈၇၀ဝ-စတုရန္းမိုင္ (၄၁၁၀ဝ၀-စတုရန္း ကီလိုမီတာ)
အဆုံးသတ္စီးဝင္ရာ မုတၱမပင္လယ္၊ ကပၸလီပင္လယ္၊

အဂၤလိပ္ဘာသာအားျဖင့္ Irrawaddy သို႔မဟုတ္ Ayeyarwaddy ဟုေခၚဆိုသည့္ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အႀကီးဆံုးျမစ္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္၏ အဓိကေသြးေၾကာႀကီးသဖြယ္ ျမစ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဧ�ရာဝတီ ဟူေသာအမည္မွာ သသၤကရိုက္ဘာသာမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ယူဆရၿပီး အဓိပၸါယ္မွာ ဆင္ျမစ္ျဖစ္သည္။ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဗဟိုခ်က္မေနရာမ်ားကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသြားသည္။ ျမစ္ဝွမ္းသည္ (၄၁၃, ၆၇၄) စတုရန္းကီလိုမီတာ က်ယ္ဝန္းၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စုစုေပါင္းအက်ယ္အဝန္း၏ (၆၁) ရာခိုင္ႏႈန္းကို လႊမ္းျခံဳထားသည္။ ဧရာဝတီျမစ္သည္ ျမစ္ေၾကာင္းအလ်ား(၂, ၁၇ဝ) ကီလိုမီတာနီးပါး ရွည္လွ်ားၿပီး၊ တိုင္းျပည္၏ အေရးအႀကီးဆံုး ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ေရေၾကာင္းလမ္းလည္း ျဖစ္သည္။

ဦးပိန္ တံတား သမိုင္း

ကုန္းေဘာင္ေခတ္မင္းဆက္ ကိုးဆက္ေျမာက္ "" ပုဂံမင္း "" ဟာ သာယာဝတီမင္းေခၚ ေရႊဘိုမင္းရဲ႕ သားေတာ္တစ္ပါးျဖစ္ ပါတယ္ ။ ၁၂၀၈ ခုနွစ္မွာ နန္းတက္ခဲ႔ၿပီး ၁၂၁၄ မွာ နတ္ရြာစံ သြားခဲ႔ရေသာ ၆ ႏွစ္သာစိုးစံခဲ႔ရတဲ့မင္းတစ္ပါးပါပဲ ။ ပုဂံမင္း ဟာ တိုင္းေရးျပည္ေရးကို စိတ္ဝင္စားမွဳမရွိဘဲအေပ်ာ္အပါးကို သာလိုက္စားမက္ေမာသူျဖစ္ပါတယ္။

ၾကက္တိုက္ငွက္တိုက္စတဲ့ကိစၥေတြမွာသာေပ်ာ္ပိုက္ၿပီး ေသအရက္ကိုလည္း အလြန္အၾကဴးေသာက္သံုးေလေတာ့တယ္။ဘယ္ေလာက္ထိအေပ်ာ္အပါးႀကီးသလဲဆိုရင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿမဲျဖစ္တဲ႔ မဟာသႀကၤန္ပြဲေတာ္ကို ၃ရက္သာ က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း ပုဂံမင္း လက္ထက္မွာေတာ့ ၄၀ - ၄၅ ရက္အထိ က်င္းပခိုင္းတယ္လို႔ဖတ္ရွဳရပါတယ္။

နံနက္မ်က္ႏွာသစ္ၿပီးတာနဲ႔ " ဒီေန႔ ဘယ္ တိရိစၧာန္နဲ႔မ်ားတိုက္ပြဲလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားသလဲ " ဆိုတာကို အရင္ဆံုး ေမးေတာ္မူတာပါဘဲ ။
အမရပူရ ေနျပည္ေတာ္အနီးမွာ" ဗုန္းအိုး " ဆိုတဲ႔ ရြာတစ္ရြာရွိပါတယ္ ။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး က ကုလားသံု႔ပန္းမ်ားေနထိုင္ရန္အတြက္ ရြာတည္ေပးခဲ႔တာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

ထိုရြာက သံု႔ပန္းကုလားေတြဟာ ၾကက္ ငွက္ ခ်ိဳ ခါ ေရဘဲ စတဲ႔ ေတာတိရိစၧာန္ေတြကို ဖမ္းဆီးေရာင္းခ်စား ေသာက္ အသက္ေမြးၾကပါတယ္ ။ ပုဂံမင္း မင္းသားဘဝ တည္းကအေပ်ာ္အပါးႀကိဳက္တတ္မွန္းသိေလေတာ့ " ဘိုင္ ဆပ္ " လို႔ေခၚတဲ႔ ကုလားတစ္ေယာက္က မင္းသားစိတ္တိုင္း က်ကစားလို႔ရေအာင္ တိရိစၧာန္မ်ိဳးစံုကိုတိုက္ပြဲျဖစ္ ဖန္တီးေပး ပါတယ္ ။

ပုဂံမင္းသားကလည္း ဘိုင္ဆပ္ကိုသိပ္သေဘာက် သြားတာေပါ့ ။

ဗုဒၶဟာ ဒီကမၻာႀကီးကို သူပိုင္တယ္လို႔ မၾကြားခဲ႔ပါဘူး

ဗုဒၶကို ကြ်န္ေတာ္ အရမ္းေလးစားပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့.....

ဗုဒၶဟာ ဒီကမၻာႀကီးကို

သူပိုင္တယ္လို႔ မၾကြားခဲ႔ပါဘူး။

သူ႔ကိုကိုးကြယ္ရင္......

ဆုလာဒ္ေတြေပးမယ္လု႔ိ မစည္းရုံးခဲ႔ပါဘူး။

သူ႔ကိုမရွိခိုးရင္၊ မကိုးကြယ္ရင္....

ငရဲကိုပို႔ပစ္မယ္လို႔ မျခိမ္းေျခာက္ခဲ႔ပါဘူး။

သူ႔ကိုရွိခိုးျခင္းထက္

စရဏပိုင္း ေကာင္းမြန္ျခင္းဟာ.....

ပိုျမတ္တယ္လို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား

ေျပာၾကားခဲ႔သူပါ။

"သူေျပာတဲ႔စကားတိုင္းကိုလည္း

အလြယ္တကူ မ်က္စိမွိတ္မယံုလိုက္ပါနဲ႔ "လို႔

ရဲရဲေတာက္ ေျပာၾကားခဲ႔သူပါ။

သူေဟာၾကားခဲ႔တဲ႔ ဒီအမွန္တရားေတြဟာ

သူပိုင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။

သဘာဝအမွန္တရားေတြ သာျဖစ္တယ္လို႔

ေပၚေပၚတင္ေပၚေျပာၾကားခဲ႔သူပါ။

သူရရွိခဲ႔တဲ႔ ဘုရားအျဖစ္ကိုလည္း

သူတစ္ေယာက္တည္း

ေမာင္ပိုင္စီးထားတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ

"ဘုရားျဖစ္ခ်င္ရင္ .........

လူသားတိုင္း ႀကိဳးစားလို႔ရတယ္ "ဆိုတဲ႔

လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုကို

စိတ္သေဘာထား ၾကီးျမတ္စြာနဲ႔ ခ်ျပခဲ႔သူပါ။

လြပ္လပ္စြာ ေတြးေခၚခြင့္၊

လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေနထိုင္ခြင့္၊

လြတ္လပ္စြာ ယံုၾကည္ခြင့္ ဆိုတဲ႔

ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားေတြကို

ေျပာၾကားခဲ႔တဲ႔ ပထမဆံုးေသာ..

ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ပါ။

"ကိုယ္ေကာင္းတာလုပ္ရင္

ေကာင္းက်ိဳးခံစားရမယ္........။

မေကာင္းတာလုပ္ရင္

မေကာင္းက်ိဳးခံစားရမယ္......။"

*မိမိရဲ႕ေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္း ရလဒ္ေတြဟာ

မိမိရဲ႕အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္ကာလေတြရဲ႕

လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။

မည္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ

ဖန္တီး စီရင္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔

အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္

အက်ိဳးတရားျဖစ္ရျခင္းကို

ေျပာၾကားခဲ႔တဲ႔ တစ္ဦးတည္းေသာ

ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ပါ။

သူ႔ရဲ႕တစ္သက္တာ ကာလပတ္လံုးမွာ

သူတားျမစ္ခဲ႔တဲ႔ တရားေတြကို

သူကိုယ္တိုင္လည္း လံုျခံဳခဲ႔ပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္ဟာ

ဗုဒၶကို အရမ္းေလးစားပါတယ္။

အရမ္းၾကည္ညိဳပါတယ္။ သူေဟာၾကားခဲ႔တဲ႔

ျငိမ္းခ်မ္းတရားေတာ္ေတြဟာ

အခုခ်ိန္ထိ မွန္ကန္ေနတုန္းပါပဲ။

လိုက္နာက်င့္သံုးေနတုန္းပါပဲ။

ဒီေန႔ကမာၻၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းေအာင္

ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြထဲမွာ

နည္းလမ္းေတြ ရွိေနပါတယ္။

ဗုဒၶ က်င္ၾကံခဲ႔တဲ႔

ဝိပႆနာတရားေတြဟာလည္း

ဗုဒၶခ်မွတ္ေပးခ့ဲတဲ့

နည္းလမ္းေတြအတိုင္း

လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံၾကည့္ရင္......

စိတ္ရဲ႕ျငိမ္းခ်မ္းျခင္းကို

အမွန္တကယ္ ရွာေတြ႔ႏိုင္တယ္ဆိုတာ

ဘာသာျခားေတြေတာင္

လက္ခံေနၾကပါတယ္။

ဝိပႆနာတရားစခန္းေတြမွာ

ဖန္ဆင္းရွင္ဝါဒကို ယံုၾကည္တဲ့

ဘာသာျခားေတြ အမ်ားႀကီး

လာေရာက္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနၾကတာ

အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

ဗုဒၶဟာ ၾကြားဝါမႈတြ ၊

စည္းရံုးမႈတြ၊ ျခိမ္းေျခာက္မွဳေတြ ၊

ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈတြ မလုပ္ခဲ႔ပါပဲန႔ဲ၊

သူ႕စကားကိုယံုၾကည္စြာ

လိုက္နာေနၾကတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ

ယေန႔အထိ အမ်ားႀကီးရွိေနဆဲျဖစ္တာကို

ကြ်န္ေတာ္အင္မတန္မွကို ဂုဏ္ယူမိပါတယ္။

အခု...ဗုဒၶမရွိေတာ့တာ

ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္သြားပါျပီ။

အင္အားအႀကီးဆံုး ဘာသာႀကီး(၄)ခုထဲမွာ

အခုခ်ိန္ထိ ပါဝင္ေနတာကို

အံ႔ၾသခ်ီးက်ဴးလို႔ကို မဆံုးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ဗုဒၶရဲ႕ သြန္သင္ဆံုးမမွဳေတြက

စာအုပ္ေတြ မ်ားမ်ားဖတ္ျပီး

ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၾကည့္ေလ

ပိုျပီးမွန္တယ္ဆိုတာ သိလာပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္ဟာ

ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ရတာ

ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္

အသိုင္းအဝိုင္းၾကားမွာ

ေမြးဖြားလာရတာကိုလည္း

အလြန္ေက်နပ္မိပါေတာ့တယ္။

(ကြ်န္ေတာ္ ဒီလိုေတြေရးလိုက္တာဟာ

သူမ်ားဘာသာကို

ထိခိုက္ေစလိုေသာ ဆႏၵမရွိပါဘူး။

Buddha ဘာသာဝင္တစ္ဦးရဲ႕

ရုိးရွင္းေသာ ရင္တြင္းခံစားခ်က္

သက္သက္ သာျဖစ္ပါတယ္)

Democracy စံႏႈန္းေတြဟာ ဗုဒၶရဲ႕ဝါဒေတြနဲ႔အတူတူ

ပါပဲ ။ဒါကိုဟိုးအရင္တည္းကကြၽန္ေတာ္ေတြးမိပါတယ္ ။ပရိတ္သတ္ႀကီးလည္းေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္။ေစ့ေစ့ေတြးေရးေရးေပၚပါတယ္

Credit to >>ဗုဒၶမူႀကိဳ

မိုးထက္ေဝ Post မွ